vrijdag 31 januari 2014

Under construction

 
De afgelopen dagen zijn we flink opgeschoten met de verbouw van de oude winkel onder ons huis. Dat wordt een heel mooi authentiek winkeltje met daarbij een flinke keuken. Van daaruit gaan we onze producten maken. Gelukkig hadden we hulp van twee vrienden vanuit Nederland, die in een paar dagen de zaak op z'n kop zetten en voortvarend aan de wederopbouw begonnen.



 
 
Benn en Rob waren bij ons voor bouwkundig advies, het bouwen zelf en dat alles met een flinke dosis humor. Mooie combi!


 
Waar wij af en toe de moed laten zakken omdat we niet weten hoe we verder moeten, pakten zij met hamer, zaag en zwaarder materieel de boel op en timmerden er flink op los. Met van de buren geleend gereedschap zijn we een heel eind gekomen, ook al kwamen we bij het breekwerk een onaangenaam hoekje in de winkel tegen: langdurige blootstelling aan vocht en houtworm hadden er voor gezorgd dat we een fraai, extra uitzicht naar buiten bleken te hebben... 

Goede raad bleek echter niet zo duur. Zak cement gekocht, bakstenen die hier op het erf rondslingeren onder de sneeuw vandaan gehaald en een mooi muurtje verrees op de granieten fundamenten van het oude huis.
  
Gelukkig kwam er ook iets moois naar boven. Nadat we de vloer laag voor laag hadden afgepeld en van de oude bedekking hadden ontdaan werd er plotseling een prachtig eikenhouten vloertje zichtbaar. Een mooi parketje dat er waarschijnlijk al ligt sinds de bouw in 1870! Helaas is het alleen bij de entree van de winkel, maar dit gaan we in ere herstellen, ook al kost dat nog wel heel wat moeite..
  





































Benn en Rob hebben er ook voor gezorgd dat we met minimale middelen zo'n eind zijn opgeschoten. Overgebleven plankjes van oude winkelkasten zijn hergebruikt om verplaatste kasten te verstevigen en uit te breiden. Ander resthout is gebruikt om er een provisorisch, tijdelijk toonbankje voor de winkel van te maken. We zullen zien hoe tijdelijk dat zal zijn, want we vinden het wel heel erg leuk en uniek!



 


Onder weersomstandigheden die in Nederland ongetwijfeld tot vorstverlet zouden leiden is deze klus geklaard! In de tussentijd moeten we wel zorgen dat de boel een beetje sneeuwvrij blijft. De weg naar het hout voor de kachel moet vrij blijven en ook de blik op de wereld moet soms even worden opgeschoond...



     

zondag 12 januari 2014

The return of the black panther

De wonderen zijn de wereld niet uit, dat weet ik vanaf vandaag heel zeker. Want anders is het niet te geloven, wat er is gebeurd. Onze Pippi is weer thuis....


Ik heb besloten dat ik dan dus ook maar meteen ga geloven in beschermengeltjes, en in Het Goede (tot op zekere hoogte dan). Dat is wel zo comfortabel, als je geen logische, aannemelijke of anderszins acceptabele verklaring voor gebeurtenissen voorhanden hebt.

Kijk, zó ging het:

Donderdag moesten we in Drangedal city zijn en kochten we het plaatselijke krantje. Daarin staat zelden iets vermeldenswaardigs, maar de advertenties zijn soms voor ons interessant. In deze editie had een eigenaar van een vakantiehut, hier zo'n 2 km vandaan, melding gemaakt van een rondzwervende zwarte kat...Die al maanden werd gesignaleerd in die omgeving. En onze harten gingen sneller slaan.
Vrijdagmorgen zijn we naar dat gebied gereden: een beboste berg, met hier en daar tussen de rotsen, hoog boven het meer, een houten hut. Al roepend ("Pippi, Pippi, waar zit je dan?") hebben we rondgelopen in de vrieskou, maar eigenlijk konden we niet geloven dat het onze Pip zou kunnen zijn, die we zouden aantreffen. We gingen erheen vanuit het idee van 'je weet maar nooit - maar het zal wel niet'.

Op een van de besneeuwde paden kwamen we een nors uitziende man tegen, die zijn postbus ging legen. Toen we hem de advertentie in de krant hadden laten zien wist hij onmiddellijk waar het om ging en wees hij ons de weg naar de plek waar die kat voor het laatst was gezien. De norse, stugge Noor ontdooide waar we bij stonden, toonde volop begrip voor onze zoektocht en troonde ons daarna nog mee naar zijn eigen hut. Om te laten zien dat vanaf daar het uitzicht over het Tokemeer wel het allermooist was!
Dat de zwerfkat niet bij hem binnen durfde te komen begrepen we: er liepen 2 kleine maar heftige hondjes op de veranda rond, keffend, hun territorium verdedigend.

De vriendelijke man sloeg ons telefoonnummer op in zijn mobieltje en beloofde ons te bellen als hij de kat weer zou zien. En wij stopten vertwijfeld briefjes met ons nummer in alle brievenbussen die we maar vonden. 'Je weet maar nooit', zeiden we - 'maar het zal wel niet. Het zou een wonder zijn, Pippi die zich ruim 5 maanden in het wild in leven heeft weten te houden. Ook al heeft een incidentele weekendgast, hutbewoner, hem misschien wel eens te eten gegeven'.

 

Maar verdorie, tijdens het allerbelangrijkste deel van de schaatswedstrijd waar Henk ademloos naar zat te kijken (in schilderskleren, want we waren vooral aan het schilderen in de winkel vandaag) ging de telefoon. Een vrouw in dat huttengebied had 'de kat' weer gezien!
Wij halsoverkop erheen, de auto achtergelaten bij de slagboom die dit soort gebiedjes meestal afsluit, en lopend in het donker op zoek naar de hut die de vrouw heerlijk duidelijk had omschreven als 'die grijze hut' - zaklantaarn en kattemand mee.
Voor vertrek hadden we al besloten dat we, mocht het Pippi niet zijn, die kat toch zouden meenemen. Hij was immers zijn baasje kwijt.

Maar we hoefden niets te beslissen: Pippi besliste. Zodra we een grijze hut waren genaderd, Henk voorop, hoorden we 'mauw?' en vanuit het aardedonker liep een grote zwarte kat Henk tegemoet. Toen de vrouw in de deuropening verscheen liep de kat naar mij toe en kon ik hem snel in de mand sluiten.

Thuis, in het licht, bleek het onmiskenbaar onze Pippi te zijn. Een paar witte haartjes onder de kin, een door een vechtpartij beschadigd oortje. Loeihard gespin en eindeloos kopjes geven. Maar.....wat is hij groot geworden! Hij is een kater geworden om U tegen te zeggen!
Hij liep het huis door zoals iemand dat doet die een tijd is weg geweest, at dankbaar een bakje brokken leeg, vleide zich voor de warme kachel en hield niet op met kopjes geven en spinnen. Wat een geluk!

De kleine Poppy vindt het interessant, zo'n grote soortgenoot, en gelukkig is ze niet bang. Al was het wel even blazen en uitvallen naar elkaar. Ze zullen aan elkaar moeten wennen, en vriendjes worden. Dat kost tijd en misschien wel een en ander aan gesteggel.

Gelukkig heb ik hier een gecertificeerd mediator in huis, die altijd partijen in vrede bij elkaar weet te brengen. Een poezenfluisteraar, die, overgelukkig, de hele avond op z'n knieën al communiceert met ze. Poppy en Pippi. Wondertjes, beschermengeltjes, ik geloof het allemaal, vanaf nu. We zijn weer compleet hier. En hebben geluk voor tien.


donderdag 9 januari 2014

De feestdagen voorbij



Aan Kerst ontkom je niet, zeker in Noorwegen. Ik geloof dat 'Jul' hier zo'n beetje de belangrijkste tijd van het jaar is. Weken tevoren al word je doodgegooid met alles wat met die feestdagen te maken heeft, en in dit land staat dan met stip op 1: eten!
Natuurlijk gaat het ook om kerstbomen, lichtjes, kerstversieringen, kerstliedjes en wat al dies meer zij. Natuurlijk puilen de winkels al lang voor december uit van de kerstspullen en zijn de huizen vanaf begin december versierd, maar de meeste aandacht gaat toch uit naar de kerstmaaltijd. Traditie voert hierbij de boventoon. En van tradities wordt, behalve misschien in de paar grote steden die het land rijk is, zelden afgeweken.

Eten met Kerst is vooral veel, vet en zout: 'ribbe' (vet varkensvlees, zoiets als spareribs), 'pinnekjøtt' (gezouten en gedroogde schapenribben), 'julepølse' (heel dikke witte worst, die aan elkaar hangt van vet) en 'lutefisk' (door zilte zeewind gedroogde vis uit noordelijke regionen) zijn de belangrijkste bestanddelen van een echte kersttafel. Daarbij horen dan meestal een puree van aardappels met koolraap, rode kool en een soort rijstepap als nagerecht. Ongetwijfeld ligt de oorsprong van deze traditie in de tijd dat Noorwegen een arm, voornamelijk boerenland was - en daarvoor hoef je niet ver terug in de geschiedenis. Zo'n 100 jaar geleden was Noorwegen, op Albanië na, het armste land van Europa...De winterzonnewende was waarschijnlijk niet alleen de datum van ommekeer in het seizoen, waarop het einde van de donkerte en de komst van het licht werd gevierd. Het zal ook de datum zijn geweest waarop 'het varken' werd geslacht en men zich tegoed deed aan de laatste, opgeslagen wintervoorraden.

We werden wel lichtelijk moe van de radio, in deze weken; alle programma's leken uitsluitend en voortdurend te gaan over eten, eten en nog eens eten, maar dan alleen over wat het echte, Noorse kerstmaal dient te zijn. Over drinken werd niet gerept, terwijl dat minstens zo gangbaar is, zeker met Kerst. Omdat het eten zo vet is, is het aan te raden om aquavit te drinken, want dat helpt, is het hardnekkige verhaal. Ja ja.

Het was geen witte wereld, deze Kerst, maar voor ons een betere dan die van vorig jaar, toen we enigszins verweesd zaten te bekomen van onze plotselinge werkloosheid. En ook al zijn we ons voortbestaan hier nog altijd niet zeker, dit jaar konden we ook een beetje meedoen met Kerst. Ballen in een boom, binnen, is geen goed idee met een jonge kat in huis, dus die hebben beneden in de winkeletalage geprijkt - oplettende lezertjes van een zeker bedrijf zullen herkennen waaraan we ze hadden opgehangen!

 
En voor bij de voordeur hebben we een paartje 'Julemus' aangeschaft, een jongetjes- en een meisjesmuis, gekleed in, zeg maar, kabouterkleren. Eigenlijk zijn het de kleren die de 'nisse' draagt, een sprookjesachtig soort kerstdwergje - maar die zegt ons niet zo veel. Aan de andere kant ontgaat ons het verband tussen Kerst en muizen volkomen, maar deze twee vonden we wel lief.
 



Van de traditionele kerstgerechten hebben we ons verre gehouden - we integreren waar dat maar kan, maar er zijn grenzen - behalve van pinnekjøtt, en die viel best mee. De schapenribbetjes moeten 12 uur weken in water en vervolgens op roostergewijs geplaatste berkenstokjes (de 'pinne') in een braadpan urenlang zachtjes worden gestoomd. Niet slecht. De botten hebben we gebruikt om bouillon van te trekken.

Even voor Kerst kwam Henks baas uit Skien, toch 3 kwartier hier vandaan, ineens op de koffie met een grote doos bonbons. En laat op de avond van 1e Kerstdag werden we verrast met bezoek van (Noorse) kennissen, met een fles aquavit onder de arm... 'Gezelligheid zit in een klein hoekje' hoorden we in een Nederlands radiospotje, en dat was helemaal waar, die nacht.

Met Oud & Nieuw hebben we ook maar eens een Nederlandse traditie opgegraven:

 
 
Het werden rare gedrochten, maar ze smaakten prima en riepen herinneringen op aan lang vervlogen tijden, toen ik zó klein was dat mijn postuurtje niet eens tot de deurknop reikte.
 
 
Trots met een schaal door mama gebakken oliebollen, een theedoek om mijn hoofd tegen de olielucht in mijn haar...
 
 
De tijd staat niet stil, zoveel is duidelijk.
Wij gaan het nieuwe jaar in met goede moed en boordevol plannen. 'Het is niet de materiële rijkdom die er toe doet', schreef ons een wijze tante van Henk, 'maar de kwaliteit van leven'. Zo is het. En voor iedereen die we niet persoonlijk hebben benaderd: een mooi, fijn 2014!
 


donderdag 2 januari 2014

De zaak van de geheime bestelling

'The Case of the Secret Order' zou niet misstaan als titel voor een spannend verhaal van Agatha Christie - en spannend was het voor ons! Om alles op tijd verzonnen, geproduceerd, verpakt en getransporteerd te krijgen! Wat? De kerstpakketten voor Bestuur Regio Utrecht!

Eind juli kregen we te horen dat de opdracht om 120 verrassingspakketten met Noorse producten, zoveel mogelijk biologisch en van eigen makelij, door onze voormalige werkgever in Utrecht aan Solvik Mat was gegund. Een mooie en omvangrijke uitdaging!
Er moest in elk geval een fles zelfgemaakte wijn in elk pakket, en voor het overige was het aan ons om de inhoud te bepalen. Vanwege de tijd die met het transport gemoeid zou zijn én het tijdstip waarop de heleboel in Nederland moest worden afgeleverd (half november), zaten er restricties aan de keuzes die we konden maken. Alles moest zonder koeling lang houdbaar zijn, dus we konden een vlees, vis, kip of zuivelingrediënten gebruiken.

Begin augustus zijn we meteen aan de slag gegaan; we hadden 3 maanden de tijd.
Best gecompliceerd om de logistiek goed in de gaten te houden: sommige producten hebben rijpingstijd nodig, andere zijn na bereiding direct al klaar voor consumptie. Sommige ingrediënten zijn beperkt verkrijgbaar, andere moet je van ver weg halen. We moesten een grote hoeveelheid glazen potten bestellen, flessen inslaan, etiketten maken, een ontwerp laten maken voor op de wijnflessen.



We hadden extra brouwvaten nodig en een paar grote pannen. Moesten snel flink veel kruiden kweken in onze kassen (gelukkig zat het weer mee en groeiden ze als kool!), afspraken maken met leveranciers van biologisch fruit en groenten. De Aziatische winkels in de wijde omtrek afstruinen op zoek naar ingrediënten die in Noorse winkels niet te vinden zijn.

 
Voortdurend nieuwe wijn opzetten, bottelen, kurken en kapselen, totdat we 60 flessen rood en 60 flessen wit rustig konden laten rijpen.
 
 


Tegelijkertijd moesten we grote hoeveelheden mosterd opzetten, kilo's augurken snijden en inmaken, zeezout malen en mengen met verse knoflook en kruiden en alles de tijd geven om smaak te ontwikkelen. En zodra deze producten koel en donker met rust gelaten konden worden maakten we elke dag jam, marmelade en chutneys, totdat de logeerkamer vol stond met stapels volle kratten.

 



 

In de tussentijd haalden we honing bij een imker uit de buurt, lieten we fancy caramels van een zzp'ertje verder weg en met onze naam bedrukte pennen aanrukken. En werden er voor ons 120 stukken zeep op ambachtelijke wijze geproduceerd in Sandefjord aan de kust.

 
Tenslotte roosterden, suikerden en zoutten we avonden achtereen walnoten en pompoenpitten en verpakten we die in 120 kerstzakjes.


In die maanden gingen de pauzemomenten op aan het zaadjes peuteren: armen vol uitgebloeide lupines hebben we geplukt om de zaadjes uit de dozen te wippen en over 120 zelfgefabriceerde koffiefilterzakjes te verdelen. Hopelijk staan er komende zomer bossen paarse, witte en roze Noorse lupines in Hollandse tuinen!



Uiteindelijk vonden we het pakket goed gevuld en konden we alle spullen natellen, inpakken en klaarmaken voor transport.



Buurman Olav hielp ons aan pallets en zo hebben we alle 139 dozen gevuld met ruim 1300 potjes, flessen en zakjes beneden voor de winkel opgestapeld. En zo zijn onze laatste Nederlandse verhuisboxen weer vol naar Nederland geretourneerd...

 


We hebben er over getwijfeld om de pakketten zelf naar Nederland te gaan brengen, maar dat bleek niet haalbaar qua tijd en geld. Gelukkig vonden we Willem Drent, die ons in april 2012 naar Noorwegen heeft verhuisd, bereid om de klus te klaren. Hij rijdt wekelijks op Scandinavië en weet ons huis te vinden.

 
 
 



Op 4 november was het zo ver: de enorme truck reed voor en in no time was alles verdwenen in de laadruimte. Dag, kerstcadeautjes! Dag, maanden werk! Op hoop van zegen!

Het was nog een heel gepuzzel geweest om alle (Noorse!) regels voor export naar een EU-land te vinden en begrijpen, de juiste formulieren aan te vragen en alle export- en douanedocumenten goed in te vullen. Een beetje spannend was het dus toch nog, of alles zonder kleerscheuren de grenzen over zou komen. Maar het is gelukt!
Operatie export geslaagd. The Case of the Secret Order is closed!

Secret? Ja, de hele operatie moest tot vlak voor Kerst geheim blijven, om de kerstverrassing voor het BRU-personeel niet te verklappen. Lastig om er al die tijd niet over te kunnen communiceren op dit medium!
Renske, communicatievrouw, kent als geen ander de kracht en het belang van communicatie. Alsnog Renske, hierbij een samenvatting van 'the making of'. Het was ons een groot genoegen en hopelijk is het pakket in goede aarde gevallen bij onze oud-collega's!